وزوز، درد ناگفته کودک شما
تصور کنید کودکی را که هر شب پیش از خواب، به جای لالایی، صدای آزاردهنده‌ای در گوشش می‌پیچد؛ صدایی که کسی نمی‌شنود، اما برای او واقعی‌تر از هر صدای دیگر است. شاید کودک شما مدام از "صدای زنگ" یا "وِز وِز" در گوشش شکایت کند، اما نتواند دقیق بگوید چه چیزی آزارش می‌دهد. این درد ناگفته، که ما آن را وزوز گوش می‌نامیم، ممکن است آرامش، تمرکز و حتی خواب فرزندتان را تحت تأثیر قرار دهد. اگر تا به امروز این نشانه‌ها را جدی نگرفته‌اید، وقت آن رسیده با واقعیت وزوز گوش در کودکان آشنا شوید؛ پدیده‌ای نادیده اما تأثیرگذار که در این مقاله به‌طور کامل درباره آن صحبت خواهیم کرد.
وزوز درد ناگفته کودک شما: وزوز یك صدا با منشأ داخلی است كه از درون گوش یا سر شنیده می‌شود؛ درحالی كه این صدا منشأ خارجی ندارد.
وزوز می‌تواند به دلیل بیماری‌های گوش مثل عفونت گوش، جرم زیاد گوش، تومور گوش میانی، تومور عصب گوش، منییر، اختلال شیپور استاش، بیماری اتواسکلروزیس، كم شنوایی، در معرض صدای بلند بودن، مشکلات گردنی یا فکی، تومورهای مغزی، فشار خون، چربی خون بالا، بیماری‌های قلبی، بیماری کلیوی، ضربه به سر یا گردن و مصرف داروهای سمی برای گوش باشد.
علائم وزوز گوش در کودکان چیست؟
بستگی به سن وجنسیت و توانایی در صحبت کردن و بیان کودک و همچنین میزان وزوز گوش وی، علائم و نشانه‌های آن ممکن است متفاوت باشد
علائم رایج وزوز گوش
- مشخص‌ترین و بارزترین علامت وزوز گوش در کودکان بی‌کیفیت بودن و کابوس دیدن خواب شبانه آن‌ها است. کودکانی و بچه‌هایی که دچار وزوز گوش هستند، نمی‌توانند شب‌ها به درستی بخوابند.
- گزارش‌های زنگ زدن و سوت کشیدن، وزوز، کلیک کردن یا ضربان، سوت زدن، زمزمه کردن مثل صدای زنبور، خش خش کردن، یا صدای خروشان در گوش
- حساسیت به صداهای معمولی و بلند
- کمبود توجه و بی‌قراری کودکان
- تحریک‌پذیری
- نگه داشتن گوش‌ها و در دست گرفتن گوش توسط کودک
- خستگی شدید و کسالت
- اضطراب یا افسردگی
وزوز گوش در کودکان مثل بزرگسالان متداول است، اما کودکان به طور کلی از خود وزوز گوش شکایت ندارند. کودکان مبتلا به وزوز گوش، سر و صدا داخل گوششان را عادی می‌دانند، زیرا معمولاً برای مدت طولانی وجود داشته است. وزوز گوش در کودکان معمولاً تشخیص داده نمی‌شود چون کودکان نمی‌توانند صدایی که در گوششان می‌شنوند را توصیف کنند.
پیشنهاد مطالعه : درمان وزوز گوش
دلایل بروز وزوز گوش در کودکان
سندرم ویلیامز: افراد مبتلا به سندرم ویلیامز نه تنها با تاخیر در رشد مواجه هستند، بلکه ویژگی‌های فیزیکی خاصی نیز دارند. وزوز گوش یکی از مشکلات شایع در بین این افراد است.
- اوتیسم: کودکان مبتلا به اوتیسم با چالش‌هایی در مهارت‌های ارتباطی خود روبرو هستند و نمی‌توانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند. در این گروه نیز وزوز گوش به طور فراوان مشاهده می‌شود.
- افت شنوایی: کاهش شنوایی یکی از عواملی است که ممکن است به وزوز گوش در کودکان منجر شود. بر اساس تحقیقات، کودکانی که دچار عفونت‌های گوش می‌شوند، احتمال بیشتری دارند که در بزرگسالی دچار صدای اضافی و وزوز گوش شوند.
- شیمی‌درمانی و داروهای خاص: مطالعات نشان می‌دهند که کودکانی که تحت شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی قرار می‌گیرند، به دلیل آسیب داروها و اشعه‌ها به گوش داخلی، بیشتر مستعد وزوز گوش هستند. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خاص و داروهایی مثل آسپرین نیز می‌تواند به گوش داخلی آسیب رسانده و موجب وزوز گوش شود.
- جمع شدن موم در گوش: تجمع موم در مجرای گوش می‌تواند باعث بروز وزوز گوش شود.
- عفونت گوش یا سینوس: عفونت‌های گوش یا سینوس نیز از دلایل ایجاد وزوز گوش در کودکان هستند.
- مشکلات مفصل فک: مشکلات در مفصل فک می‌تواند به وزوز گوش منجر شود.
- آسیب‌های گوش: آسیب‌هایی مانند وارد کردن فشار زیاد به گوش یا فرو کردن اشیاء در آن می‌توانند باعث وزوز گوش شوند.
- کاهش شنوایی اکتسابی: کاهش شنوایی که به مرور زمان و در طول زندگی به دست می‌آید نیز می‌تواند منجر به وزوز گوش شود.
- کم شنوایی مادرزادی: نوزادانی که با مشکل شنوایی متولد می‌شوند نیز ممکن است از وزوز گوش رنج ببرند.
- رشد غیرطبیعی استخوان‌های گوش میانی: رشد غیرعادی استخوان‌های گوش میانی یکی دیگر از علل بروز وزوز گوش در کودکان است.
اثرات وزوز درد ناگفته کودک شما
اما وزوز درد ناگفته کودک شما بر سلامت جسمی و روحی او اثرات زیادی می‌گذارد و جنبه‌های مختلف زندگی‌اش را متأثر می‌کند. وزوز گوش در کودکان سلامت جسمی و عملکرد بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وزوز گوش باعث ایجاد بیداری کودکان در شب می‌شود و در هنگام خواب شب آزار دهنده است. كودكانی كه اضطراب ناشی از وزوز گوش در آن‌ها باعث عدم خوابیدن می‌شود ممکن است كه مدرسه را از دست بدهند تا در طول روز بخوابند.
علائم جسمی دیگر شامل سردرد، سرگیجه، درد گوش، ناراحتی جسمی، تنش در گردن و فک، احساس مسدود شدن گوش و تغییر در اشتها ممکن است در کودکان دیده شود. در کودکان با وزوز گو ش مشکلات تمرکز و توجه مشاهده شده است و سوابق متعدد مشکلات تمرکز تأثیر منفی بر عملکرد کودک در مدسه داشته است. همچنین این کودکان مشکلات شنیدن و گوش دادن را تجربه می‌کنند.
شنیدن در “صدای پس زمینه” و “در خانه” برایشان دشوار است. در خانه مشکلات به صورت گوش دادن به تلویزیون، موسیقی و مکالمات نمود پیدا می‌کنند. مشابه مسائل مربوط به تمرکز، مشکلات شنیدن و گوش دادن نیز بر عملکرد کودک در مدرسه تأثیر می‌گذارد. در كودكان وزوز گوش می‌تواند باعث شود كه در مدرسه صحبت‌های معلم را از دست دهد، و در نتیجه منجر به عدم توجه کودک به گفته‌های معلم شود. همچنین ممکن است که وزوز گوش كودك كه باعث پوشش صدای معلم شود و این موضوع در املا نوشتن کودک نمود پیدا می‌کند و باعث اشتباه در نوشتن می‌شود.
سلامت عاطفی کودکان نیز تحت تأثیر وزوز قرار می‌گیرد. کودکان با وزوز گوش اضطراب، نگران، پریشانی، وحشت زدگی، افسردگی، ناراحتی، ناامیدی، آشفتگی، ناتوانی در حفظ آرامش در تنش را تجربه می‌کنند.
کودکی را توصیف کرد که عدم درک اولیه و اعتقاد اولیه خانواده در مورد وزوز گوش او باعث پریشانی قابل توجهی در خانه شد. در گروهی از كودكان كه دارای علائم اضطراب هستند كه شامل حملات هراس، فشار خون بالا، ترس از تنها بودن، سرگیجه می‌شود. وزوز گوش می‌تواند باعث رفتار‌های مختل‌کننده مثل ترس یا پرخاشگری شود. کودکان حتی به دلیل وزوز گوش نگران می‌شوند که ممکن است ناشنوا شوند. حتی در مواردی کودکان با وزوز گوش فکر می‌کنند که یک هیولا در سر آن‌ها ست.
همچنین والدین کودکان با وزوز گوش دچار ترس و اضطراب می‌شوند. نگرانی‌هایی از جمله این که وزوز گوش می‌تواند باعث بدتر شدن شنوایی یا نشانه مشکلات سلامت روان فرزند‌شان باشد و یا این که صداها ممکن است نشانه تومور مغزی یا سایر مشکلات عصبی باشد.
کیفیت زندگی در کودکان دچار وزوز گوش درست مثل بزرگسالان متأثر می‌شود. وزوز گوش فعالیت‌های اوقات فراغت و فعالیت‌های بدنی را می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد. وزوز گوش همچنین تأثیر منفی بر زندگی اجتماعی كودكان دارد. برخی از كودكان به طور خاص فقدان دوستان خود را به وزوز گوششان نسبت می‌دهند. وزوز گوش مدرسه و فعالیت‌های مربوط به یادگیری مانند اختلالات یادگیری، مشکلات سواد‌آموزی، كاهش عملكرد تحصیلی را مختل می‌کند. حتی ممکن است که وزوز گوش دلیل عدم حضور در مدرسه یا متوقف کردن مدرسه در کودکان باشد.
کودکان به دلیل وزوز گوش احساس متفاوت یا جدا شده بودن می‌کنند. کودکان احساس می‌کنند وزوز گوش آن‌ها باعث می‌شود از همه افراد متفاوت باشند و انزوا اجتماعی را تجربه می‌کنند. وزوز مداوم می‌تواند آزاردهنده باشد و کودک را پریشان کند. در موارد شدید می‌تواند باعث پریشانی روانی شود و در توانایی فرزند شما در زندگی عادی اختلال ایجاد کند.
خبر خوب این است که به نظر می‌رسد اکثر کودکان مبتلا به وزوز گوش در نهایت از علائم پیشی می‌گیرند. این کودکان در بزرگسالی به ندرت مشکل دارند. اگر فکر می‌کنید فرزند شما وزوز گوش دارد به کودک‌تان اطمینان دهید، که این شرایط رایج است و آن‌ها تنها نیستند. از پزشک خود بخواهید که شرایط را برای کودک‌تان از نظر و تصویر‌هایی که می‌تواند درک کند توصیف کند. به کودک خود توضیح دهید که ممکن است در آینده نسبت به وزوز گوش خود احساس ناراحتی کند. مغز کودکان قادر به تغییر پاسخ خود به انواع تحریک‌ها ست و اگر به دقت مدیریت شود، وزوز گوش کودک ممکن است یک مشکل جدی نباشد.
صدا درمانی برای مدتی برای درمان بزرگسالان مبتلا به وزوز گوش استفاده می‌شود، همچنین می‌تواند در کودکان استفاده شود. اگر وزوز گوش به طور منظم اتفاق بیفتد، سیستم عصبی کودک می‌تواند با استفاده از صدا درمانی با این بیماری سازگار شود. صدای استفاده شده در صدا درمانی می‌تواند محیطی باشد مانند یک فن یا موسیقی پس زمینه بی‌صدا. در كودكان مبتلا به وزوز گوش و كم شنوایی ممكن است دریافت سمعك‌ها به بهبود وزوز گوش كمك كنند. سمعک‌ها امروزه به طور گسترده توسط افراد مبتلا به وزوز استفاده می‌شود. عملکرد سمعک‌ها در درمان وزوز مبتنی بر روش‌های صدادرمانی است.
سمعک‌ها باعث می‌شوند تا صدای وزوز پوشانده شود و درک فرد از وزوز کاهش پیدا کند. در آخر، به کودک خود کمک کنید تا آرامش یابند. برخی از کودکان اعتقاد دارند که وزوز گوش در هنگام استرس بدتر می‌شود. در مورد روش‌های مناسب برای کاهش استرس با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. در کلینیک شنوایی و سمعک نجوا ارزیابی وزوز گوش و همچنین اقدامات لازم برای درمان آن انجام می‌شود. این کلینیک سابقه طولانی در حوزه کودک و تجویز سمعک برای درمان وزوز گوش دارد.
درمان‌های خانگی برای وزوز گوش کودکان
با اینکه درمان‌های خانگی ممکن است نتوانند علت اصلی وزوز گوش را برطرف کنند، اما می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. در اینجا چند روش درمان خانگی را که می‌توانید مدنظر قرار دهید آورده‌ایم. با این حال، همیشه قبل از اجرای هر روشی با یک متخصص گوش مشورت کنید:
ایجاد محیط آرام
صداهای بلند را کاهش دهید و یک محیط آرام و ساکت را، به‌ویژه در زمان خواب، در خانه فراهم کنید. این کار می‌تواند به کاهش درک وزوز گوش کمک کند. همچنین، به کودک خود آموزش دهید از صداهای بلند اجتناب کند یا از محافظ گوش در محیط‌های پر سروصدا استفاده کند.
استفاده از نویز سفید
صدای پس‌زمینه ملایمی مانند موسیقی ملایم، صدای امواج اقیانوس یا دستگاه نویز سفید را در اتاق خواب کودک قرار دهید. این صداها می‌توانند به پوشاندن وزوز گوش کمک کرده و آن را کمتر محسوس کنند.
مدیریت استرس و اضطراب
به کودک خود تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق، یوگا یا تمرینات تمرکز حواس را آموزش دهید. استرس و اضطراب می‌توانند وزوز گوش را تشدید کنند، بنابراین کمک به فرزندتان برای مدیریت استرس می‌تواند مفید باشد.
محدود کردن استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی
استفاده بیش از حد از هدفون یا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند می‌تواند به وزوز گوش کمک کند. استفاده از هدفون را محدود کنید و صدای دستگاه‌ها را در سطح پایین تنظیم کنید.
سبک زندگی سالم
اطمینان حاصل کنید که فرزندتان به‌طور منظم ورزش می‌کند، رژیم غذایی متعادلی دارد و به اندازه کافی می‌خوابد. یک سبک زندگی سالم می‌تواند به بهبود کلی وضعیت و کاهش علائم وزوز گوش کمک کند.
دمنوش‌های گیاهی
برخی دمنوش‌های گیاهی مانند بابونه یا نعناع اثرات تسکین‌دهنده دارند. البته، از مصرف هرگونه گیاه دارویی که ممکن است با داروها تداخل داشته باشد یا عوارض جانبی برای کودکان داشته باشد، خودداری کنید.
اجتناب از محرک‌ها
مصرف کافئین و سایر محرک‌ها را در رژیم غذایی کودک خود محدود کنید؛ زیرا این مواد ممکن است وزوز گوش را تشدید کنند.
کمپرس گرم
استفاده از کمپرس گرم (نه داغ) روی گردن یا اطراف گوش می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش تنش کمک کند.
آموزش و حمایت
به کودک خود کمک کنید تا وزوز گوش را درک کند و بدانند که این مشکل شایع است. حمایت عاطفی و اطمینان دادن به کودک که این وضعیت مضر نیست و ممکن است به مرور زمان بهبود یابد، مهم است.
حمایت حرفه‌ای
اگر فرزندتان به دلیل وزوز گوش دچار ناراحتی زیادی می‌شود، به دنبال کمک از یک مشاور، روانشناس یا گروه پشتیبانی متخصص در مدیریت وزوز گوش باشید.
به خاطر داشته باشید که این درمان‌های خانگی نمی‌توانند به‌طور قطعی وزوز گوش را درمان کنند، اما می‌توانند علائم را تسکین دهند. مهم‌ترین اقدام این است که کودک خود را توسط یک متخصص گوش ارزیابی کنید تا هرگونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است باعث ایجاد یا تشدید وزوز گوش شود را شناسایی کرده و درمان مناسب را تعیین کند.
کلام آخر
در نهایت، وزوز گوش در کودکان یک مشکل پنهان اما جدی است که می‌تواند روی کیفیت زندگی آن‌ها تأثیرگذار باشد. شناخت علل مختلف این وضعیت، توجه به علائم و مراجعه به متخصصان برای تشخیص دقیق، اولین قدم‌های مهم در کنترل و درمان وزوز هستند. با مراقبت به‌موقع و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توان این درد ناگفته کودک را کاهش داد و به او کمک کرد تا زندگی آرام‌تر و راحت‌تری داشته باشد. به یاد داشته باشید که گوش دادن به صدای کودک و درک مشکلات او، کلید اصلی برای حل این چالش است.
سوالات متداول درباره وزوز، درد ناگفته کودک شما
وزوز گوش در کودکان چیست و چگونه می‌توان آن را تشخیص داد؟
وزوز گوش صدایی است که کودک فقط خودش آن را می‌شنود و معمولاً منشأ خارجی ندارد. تشخیص وزوز در کودکان دشوار است چون آن‌ها ممکن است نتوانند صدای داخل گوششان را به درستی توصیف کنند. نشانه‌هایی مثل بی‌قراری، خستگی، مشکل در خواب و حساسیت به صدا می‌تواند به تشخیص کمک کند.
چه عواملی باعث بروز وزوز گوش در کودکان می‌شوند؟
علت‌های متعددی از جمله عفونت‌های گوش، تجمع جرم، مشکلات مفصل فک، کاهش شنوایی، مصرف برخی داروها و بیماری‌های زمینه‌ای مانند سندرم ویلیامز یا اوتیسم می‌توانند موجب وزوز گوش در کودکان شوند.
آیا وزوز گوش فقط مشکل بزرگسالان است یا کودکان هم به آن مبتلا می‌شوند؟
وزوز گوش در کودکان هم رایج است، اما معمولاً کمتر به آن توجه می‌شود چون کودکان نمی‌توانند به‌راحتی درباره آن صحبت کنند یا شکایت کنند. بنابراین والدین باید مراقب علائم غیرمستقیم باشند.
وزوز گوش چه تأثیری روی زندگی روزمره و تحصیلی کودک دارد؟
وزوز گوش می‌تواند خواب کودک را مختل کند، باعث مشکلات تمرکز و توجه شود و در نتیجه یادگیری و عملکرد تحصیلی او را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین ممکن است مشکلات عاطفی مانند اضطراب و افسردگی ایجاد کند.
آیا وزوز گوش در کودکان درمان‌پذیر است؟
بله، با تشخیص به موقع و روش‌های درمانی مناسب مانند صدا درمانی، استفاده از سمعک در صورت کم‌شنوایی و مدیریت استرس می‌توان علائم وزوز را کاهش داد و کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشید.
چه درمان‌های خانگی برای کاهش وزوز گوش کودکان وجود دارد؟
محیط آرام و کم‌صدا، استفاده از نویز سفید، کاهش استرس، محدود کردن استفاده از هدفون و محافظت از گوش‌ها در برابر صداهای بلند از جمله روش‌های خانگی موثر برای تسکین وزوز گوش هستند.
چرا کودکان مبتلا به وزوز گوش معمولاً شکایت نمی‌کنند؟
چون اغلب وزوز گوش برایشان عادی شده و یا نمی‌توانند آن را به درستی توصیف کنند، بنابراین والدین باید به تغییرات رفتاری و نشانه‌های غیرمستقیم مثل بی‌قراری، لمس کردن گوش یا مشکلات خواب توجه کنند.
چه زمانی باید کودک را نزد متخصص گوش و شنوایی ببریم؟
اگر کودک شما نشانه‌هایی مثل بی‌خوابی مکرر، کاهش تمرکز، حساسیت به صدا یا شکایت‌های مبهم از گوش داشت، بهتر است به متخصص گوش و شنوایی مراجعه کنید تا علت دقیق وزوز بررسی و درمان مناسب آغاز شود.
آیا وزوز گوش در کودکان می‌تواند نشانه بیماری جدی‌تر باشد؟
گاهی وزوز گوش می‌تواند علامت مشکلات زمینه‌ای مانند تومورهای گوش یا مغزی، بیماری‌های قلبی یا فشار خون باشد. بنابراین ارزیابی دقیق پزشکی برای اطمینان از سلامت کودک ضروری است.
چگونه می‌توان به کودک کمک کرد تا با وزوز گوش کنار بیاید؟
آموزش کودک درباره وزوز، حمایت عاطفی و اطمینان دادن به او که تنها نیست، استفاده از صدا درمانی و روش‌های کاهش استرس می‌تواند به تطبیق بهتر کودک با این وضعیت کمک کند.
دكتر وحيد مرادي متخصص شنوايي شناسي نوزادان و كودكان
از دانشگاه علوم پزشكي تهران
جهت مشاوره رايگان مي توانيد با شماره زير تماس حاصل فرماييد.
02188343584
09109259377
02188828999
02188860666